Algemeen Plantenpester van de maand november: schimmel in sla
Fusarium oxysporum f.sp. lactucae is een schimmel die een verwelkingsziekte veroorzaakt bij kropsla (botersla). Duursporen van de schimmel infecteren vanuit de grond de wortels en groeien via de vaatbundels door tot in de pit, waar o.a. door verstopping groeiachterstand en/of verwelking optreedt (Figuur 1).
Bij het doorsnijden van de krop kan je de geelbruine tot rode verkleuring van het vaatweefsel zien in de pit (Figuur 2). Sinds 2015 is een nieuwe variant (“fysio 4”) van deze schimmel ingesleept in Vlaanderen waartegen de toenmalige rassen geen resistentie hadden. Deze variant heeft zich vrij snel verspreid in de vollegrond slasector onder glas in vrijwel gans Vlaanderen. De insleep en verspreiding gebeurt vermoedelijk via besmet plantgoed, besmette grond aan werktuigen of schoenen, en mogelijks via de lucht. Commercieel interessante nieuwe rassen met afdoende resistentie tegen de nieuwe variant zijn nog onvoldoende beschikbaar. Alternatieve slasoorten en alternatieve teelten (andijvie, paksoi, veldsla, etc.) zijn niet of minder vatbaar voor deze schimmel maar er wordt nog onderzocht of ze latent geïnfecteerd kunnen zijn en daardoor de aanwezigheid van de schimmel in de bodem ongewenst in stand houden. De huidige beheersing berust voornamelijk op bodemontsmetting (bv. door stomen) maar er is nood aan duurzamere oplossingen.
ILVO werkt samen met PSKW, PCG, Inagro en UGent in het VLAIO onderzoeksproject FoSSy aan het verhogen van onze kennis over dit organisme en aan een pakket van maatregelen en technieken om de schimmel afdoende te beheersen. Concreet willen we inzichten verwerven in de introductie- en verspreidingswegen en in de (gecombineerde) effectiviteit van het gebruik van partieel resistente rassen, nieuwe grondontsmettingstechnieken, alternatieve gewassen en hygiënemaatrelen. ILVO is voornamelijk betrokken bij de ontwikkeling van moleculaire detectietechnologie die toelaten om specifiek de nieuwe variant op te sporen in o.a. grond en (alternatieve) waardplanten.